Ủy ban Giáo dân trực thuộc Hội đồng Giám mục Việt Nam

Ban Nghiên Huấn

**********

THƯỜNG HUẤN GIÁO DÂN THÁNG 5/2025

ĐỜI SỐNG CHỨNG NHÂN VÀ TRÁCH NHIỆM CÁ NHÂN

BÀI 2 – MỤC VỤ GIẢNG DẠY: NGƯỜI GIÁO DÂN THAM DỰ SỨ VỤ NGÔN SỨ

Qua Bí tích Rửa tội, mỗi người tín hữu đều tham dự vào ba chức vụ của Đức Kitô: Tiên tri, Tư tế và Vương đế. Vì thế, mỗi người tín hữu đều được mời gọi tham gia vào công việc giảng dạy của Giáo hội. Công đồng Vatican II đã khẳng định: “Người giáo dân, do chính ơn gọi đặc biệt của mình, có bổn phận tìm kiếm vương quốc Thiên Chúa bằng cách dấn thân vào các việc trần thế và xếp đặt chúng theo ý Thiên Chúa. Họ sống giữa trần thế, nghĩa là giữa tất cả và từng nghề nghiệp cũng như công việc trần thế, trong môi trường thông thường của cuộc sống gia đình và xã hội, tất cả những điều đó như thể dệt thành cuộc sống của họ. Trong khung cảnh đó, họ đã được Thiên Chúa mời gọi để nhờ việc chu toàn những bổn phận riêng của mình và được tinh thần Tin Mừng hướng dẫn, họ trở nên như nắm men góp phần vào việc thánh hóa thế giới từ bên trong, và như thế, họ làm cho người khác nhận biết Đức Kitô, đặc biệt bằng chứng từ đời sống tỏa sáng đức tin, cậy, mến” (Hiến chế Lumen Gentium, số 31). Tuy nhiên “việc tông đồ không chỉ giới hạn trong việc làm chứng bằng đời sống; người tông đồ đích thực còn tìm dịp loan truyền Chúa Kitô bằng lời nói hoặc cho những người chưa tin để đưa họ đến với đức tin, hoặc cho các tín hữu để giáo huấn, củng cố và thúc đẩy họ sống sốt sắng hơn; thật vậy, ‘tình yêu Chúa Kitô thúc bách chúng ta’ (2 Cr 5,14), và trong lòng mọi người phải luôn vang vọng lời Thánh Tông Đồ: ‘Khốn cho tôi nếu tôi không rao giảng Tin Mừng’ (1 Cr 9,16)” (Sắc lệnh về hoạt động Tông đồ giáo dân – Apostolicam Actuositatem, số 6) Như vậy, Công đồng nhắn nhủ người giáo dân thi hành sứ vụ ngôn sứ của mình qua công việc rao giảng cách cụ thể theo đúng ơn gọi của mình. Quả thật, nhờ vào ân sủng của các bí tích như là lương thực lương thực nuôi dưỡng đời sống và việc tông đồ của các tín hữu, và là dấu chỉ tiên báo trời mới đất mới, thì cũng thế, giáo dân trở nên những người kiên cường loan báo niềm tin vào điều mình hy vọng, nếu họ không ngần ngại làm cho cuộc sống phù hợp với chính đức tin mà họ tuyên xưng. Việc loan báo Tin Mừng, nghĩa là công bố Đức Kitô bằng chứng từ đời sống và bằng lời rao giảng, mang một sắc thái đặc thù và có hiệu năng đặc biệt vì được thể hiện trong những hoàn cảnh thông thường của thế giới” (Hiến chế Lumen Gentium, số 35).

Tại buổi tiếp kiến chung hàng tuần vào ngày 27/5/2015, Đức Giáo hoàng Phanxicô đã yêu cầu các cặp đôi đã đính hôn đọc cuốn tiểu thuyết The Betrothed (Người đính hôn) của Alessandro Manzoni. Đức giáo hoàng biết rằng những tác giả như thế, dù không phải là giám mục hay linh mục, lại có thể dạy Giáo hội nhiều điều về đức tin và cuộc sống của Kitô hữu như thế nào. Tác phẩm kinh điển của Manzoni mô tả câu chuyện tình yêu rắc rối của Renzo và Lucia. Như là một “kiệt tác về khế ước”, tác phẩm vẫn có những bài học quan trọng cho giới trẻ ngày nay về sự chịu đựng anh dũng mà những người theo Chúa Giêsu cần, nếu họ phải đối diện với đau khổ và ngay cả chống lại sự dữ lớn lao khi họ sống, hy vọng sự công chính của Thiên Chúa sẽ đến.[1]

1/ Người giáo dân dự phần vào nhiệm vụ ngôn sứ của Chúa Giêsu

Có thể nói Công đồng Vatican II cho đến bây giờ là Công đồng duy nhất nói đến sứ mệnh của giáo dân, cách riêng như là những thầy dạy ngôn sứ[2]. Công đồng dạy: “Đức Kitô, vị Ngôn sứ cao cả đã dùng chứng từ đời sống và lời nói đầy quyền năng để công bố vương quốc của Chúa Cha, vẫn đang thực thi tác vụ ngôn sứ ấy cho đến lúc vinh quang Người được biểu lộ trọn vẹn, không những nhờ hàng giáo phẩm đang giảng dạy nhân danh Người và bằng quyền năng của Người, mà còn nhờ giáo dân, những kẻ Người đã đặt làm chứng nhân và đã trao ban cảm thức đức tin và cả ơn ngôn ngữ để sức mạnh của Tin Mừng được tỏa sáng trong đời sống thường ngày, nơi gia đình và ngoài xã hội” (Hiến chế Lumen Gentium, số 35). Đặc biệt trong đời sống gia đình, cha mẹ thi hành chức vụ ngôn sứ qua việc thông truyền đức tin cho con cái. Thật vậy “gia đình như là Giáo hội tại gia, nhờ lời dạy dỗ và gương lành, cha mẹ hãy là những người rao giảng đức tin đầu tiên cho con cái, và phải giúp phát huy ơn gọi riêng của từng đứa con, đặc biệt chăm sóc cho ơn gọi hướng tới thánh chức” (Hiến chế Lumen Gentium, số 11).Trong bài giảng ngày 12/01/2015 Đức Phanxicô đã nhấn mạnh đến vai trò ngôn sứ của các bậc làm cha mẹ: “Hãy dạy con cái của ông bà rằng chúng nó không thể là một Kitô hữu bên ngoài Giáo hội; chúng nó không thể theo Chúa Giêsu Kitô nếu không có Giáo hội, vì Giáo hội là mẹ [của chúng ta] và khiến chúng ta lớn lên trong tình yêu dành cho Chúa Giêsu Kitô”[3].

Trong Tông huấn người Tín hữu Giáo dân, Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã khuyến dụ “chính giáo dân, vì đã ý thức rõ ràng hơn về các công việc thuộc về họ trong cộng đoàn phụng vụ hoặc trong việc chuẩn bị cộng đoàn này, nên rất sẵn sàng cho họ tham gia vào công việc cử hành liên quan đến phụng vụ, vì đó là một hành động thánh của toàn thể cộng đoàn, chứ không của riêng hàng giáo sĩ mà thôi. Vì thế, hoàn toàn hợp lý khi những hoạt động không thuộc riêng các thừa tác viên có chức thánh lại được các giáo dân thi hành. Một khi có được sự tham dự hữu hiệu của giáo dân vào trong hoạt động phụng vụ, thì đương nhiên ta cũng chấp nhận sự tham gia của họ vào việc loan báo Lời Chúa và công tác mục vụ”[4]( Tông huấn Người tín Hữu Giáo dân, số 23), và theo Giáo luật số 230 §3: “Nơi nào nhu cầu Giáo hội đòi hỏi, và thiếu thừa tác viên thánh, thì các giáo dân, dù không cóc tác vụ đọc sách và giúp lễ, cũng có thể thay thế họ làm một số công việc: tỉ như thi hành tác vụ Lời Chúa, chủ tọa buổi cầu nguyện, ban phép Thánh tẩy, cho rước lễ, theo các quy tắc luật định”.

Tuy nhiên, đâu là thẩm quyền của Giáo dân thi hành sứ vụ ngôn sứ của mình, vì giáo dân là thành phần không có chức thánh? Công đồng Vatican II trong hiến chế Lumen Gentium khẳng định rằng người giáo dân tuy “bình đẳng về phẩm giá và về hoạt động chung của mọi tín hữu trong việc xây dựng thân mình Đức Kitô” (Hiến chế Lumen Gentium, số 32) nhưng không thẩm quyền giảng dạy như “những người đã lãnh nhận thừa tác vụ thánh, những kẻ nhận quyền từ Đức Kitô để coi sóc gia đình Thiên Chúa qua việc giảng dạy, thánh hoá, cai quản, giúp mọi người chu toàn giới luật mới của đức ái” (Hiến chế Lumen Gentium, số 32).

Trong vai trò ngôn sứ, giảng dạy của giáo dân, Công đồng Vatican II thừa nhận rằng các tín hữu không có chức thánh được Chúa Kitô thiết lập như “dụng cụ sống động”[5], tham gia vào việc phúc âm hoá vì vương quốc của Người (Hiến chế Lumen Gentium, số 33). Theo một nghĩa thực tế nào đó, giáo dân cũng nhân danh Đức Kitô giảng dạy, hưởng quyền bính của Đức Kitô, và đại diện cho chính Đức Kitô. Đức Phanxicô đã minh định: Giáo dân rõ ràng là thành phần đại đa số của Dân Chúa. Thành phần thiểu số – các thừa tác viên có chức thánh – là để phục vụ giáo dân. Ngày càng có một sự ý thức nhiều hơn về căn tính và sứ mạng của giáo dân trong Hội thánh. Chúng ta có thể cậy dựa vào nhiều giáo dân, tuy hầu như vẫn chưa đủ, là những người có một ý thức cộng đoàn sâu xa và một sự trung thành lớn lao đối với các công việc bác ái, dạy giáo lý và cổ vũ đức tin. Nhưng đồng thời, không phải ở mọi nơi đều có một sự ý thức rõ ràng về trách nhiệm này của giáo dân, ăn rễ sâu trong Phép Rửa tội và Thêm sức của họ như thế[6], điều đó được hiểu người giáo dân thi hành chức năng ngôn sứ của mình theo cách thức của họ, có nghĩa họ thi hành sứ mệnh của toàn thể dân Kitô giáo trong Giáo hội và trên trần gian theo phận vụ riêng của mình (x. LG 31)

2/ Sứ vụ ngôn sứ của người Giáo dân được cụ thể hóa trong vai trò giáo lý viên

Sắc lệnh Tông đồ Giáo dân, Công đồng Vatican II đã khẳng định: Trong Giáo hội có nhiều thừa tác vụ khác nhau, nhưng đều thuộc về một sứ mệnh duy nhất… Phần các giáo dân, vì được tham dự thực sự vào chức năng tư tế, ngôn sứ và vương đế của Chúa Kitô, nên cũng có phần việc của mình trong sứ mệnh của toàn thể dân Chúa trong Giáo Hội và trong thế giới, Giáo dân thực thi các hoạt động tông đồ để rao giảng Tin Mừng và thánh hóa con người, để làm thấm nhuần và hoàn thiện hoá trật tự trần thế với tinh thần Phúc Âm, sao cho hành động của họ trong trần thế thực sự trở nên chứng từ về Đức Kitô và mang lại ơn cứu rỗi cho con người”[7] Một trong những phận vụ người giáo dân dự phần vào cách rõ nét trong việc cụ thể hóa sứ vụ ngôn sứ của mình đó là Giáo lý viên, và đó được gọi là một ơn gọi nảy sinh từ ơn gọi chung của người giáo dân, một ơn gọi có hàm chứa ân sủng đặc biệt trong việc phục vụ cho sứ mệnh của Giáo hội qua việc dạy giáo lý và loan báo Tin mừng. “Ơn gọi giáo lý viên không những bắt nguồn từ bí tích Thánh tẩy và Thêm sức, mà còn do lời mời gọi đặc biệt của Chúa Thánh Thần hay một “đặc sủng được Hội Thánh nhìn nhận” và được Giám mục minh nhiên uỷ nhiệm”[8].

Nhận thấy tầm quan trọng của ơn gọi Giáo lý viên, ngày 11/5/2021, Đức Thánh Cha Phanxicô ban hành Tông thư dưới dạng Tự sắc Antiquum ministerium – Thừa tác vụ cổ kính – thiết lập thừa tác vụ Giáo lý viên. Trong tự sắc, Đức Thánh cha đã nhấn mạnh: “Lịch sử của việc phúc âm hóa suốt hai thiên niên kỷ qua cho thấy rõ sự hữu hiệu của sứ vụ giáo lý viên … Chúng ta không thể quên vô số giáo dân nam nữ tham gia trực tiếp vào sứ vụ rao giảng Tin mừng qua việc dạy giáo lý. Họ là những người nam và nữ có đức tin sâu xa, những chứng nhân đích thực của sự thánh thiện, trong một số trường hợp cũng là những vị sáng lập các Giáo hội và cuối cùng đã chết như các vị tử đạo. Ngày nay cũng vậy, nhiều giáo lý viên có khả năng và tận tụy là những người lãnh đạo cộng đoàn trong những miền khác nhau của thế giới và thực hiện một sứ vụ vô giá là truyền thụ và làm tăng trưởng đức tin. Một dòng dõi thật dài các chân phước, các thánh và các vị tử đạo từng là giáo lý viên đã thăng tiến vượt bực sứ mạng của Giáo hội và đáng được công nhận, vì họ là nguồn phong phú không chỉ cho việc dạy giáo lý, mà còn cho toàn bộ lịch sử linh đạo Kitô giáo”[9].

Khi nhận định như vậy, Đức thánh cha đã chỉ ra phận vụ Giáo lý viên trong việc phục vụ Giáo hội: “Các giáo lý viên được kêu gọi trước hết là chuyên viên trong mục vụ truyền đạt đức tin, được khai triển qua những giai đoạn khác nhau, từ việc loan báo tiên khởi lời rao giảng Tin mừng đầu tiên (kerygma) đến việc hướng dẫn đời sống mới của chúng ta trong Đức Kitô và chuẩn bị cho các Bí tích khai tâm Kitô giáo, rồi đến việc huấn luyện thường xuyên vốn có thể cho phép mỗi người giải thích niềm hy vọng trong lòng họ (x. 1 Pr 3,15). Đồng thời, mỗi giáo lý viên phải là một nhân chứng của đức tin, một thầy dạy và một người khai dẫn vào mầu nhiệm (mystagogue), một người đồng hành và một nhà giáo dục, người giảng dạy nhân danh Giáo hội. Chỉ nhờ cầu nguyện, học hỏi và trực tiếp tham dự vào đời sống cộng đoàn, họ mới có thể lớn lên trong căn tính này cũng như trong sự toàn vẹn và trách nhiệm bao hàm trong căn tính ấy”[10].

Vì ơn gọi Giáo lý viên mang tính chuyên biệt, nên các họ cần được đào tạo cẩn thận, bởi người giáo lý viên trước khi loan báo Lời phải trung thành sống và biến Lời thành của mình, trước khi dạy giáo lý phải sống chính giáo lý ấy đã. Để được như vậy, người giáo lý viên trước hết phải là người đã học biết giáo lý và sống thân mật với Chúa Kitô, Thầy chí thánh, và phải được huấn luyện tương xứng về các mặt nhân bản, thiêng liêng, giáo thuyết, sư phạm[11]. Vì thế việc đào tạo Giáo lý viên không chỉ trao ban những kiến thức về chân lý đức tin, nhưng trên hết mọi sự người giáo lý viên cần được hướng dẫn để có lòng say mê và gắn bó với Chúa Giê-su, và làm sao cuộc đời của giáo lý viên phải phản ảnh một Giê-su sống động, gần gũi, “Chính Đức Giêsu trong khi thi hành sứ vụ cũng đề cao giá trị của việc tiếp xúc cá nhân. Việc này đòi hỏi người rao giảng Tin mừng phải quan tâm tới tình cảnh của người nghe, để có thể loan báo cho họ phù hợp với trình độ trưởng thành của họ, theo một hình thức và dùng một ngôn ngữ thích hợp”[12].

3/ Các đoàn thể tông đồ giáo dân, môi trường phát huy vai trò ngôn sứ của người giáo dân

Công đồng Vat. II đã khẳng định: “Giáo dân góp phần tích cực vào đời sống và hoạt động của Giáo hội, nhờ được tham dự vào chức vụ của Chúa Kitô là tư tế, tiên tri và vua… Vì được nuôi dưỡng nhờ tham dự cách tích cực vào đời sống phụng vụ của cộng đoàn, chính họ nhiệt thành góp phần vào những công cuộc tông đồ của chính cộng đoàn đó; họ đem những người có lẽ đang xa lạc trở về với Giáo hội; họ cộng tác đắc lực vào việc rao truyền Lời Chúa, nhất là bằng việc dạy giáo lý; họ đem khả năng của mình làm cho việc coi sóc các linh hồn và cả việc quản trị tài sản của Giáo hội sinh hiệu quả hơn” (Sắc lệnh về hoạt động Tông đồ Giáo dân, số 10).

Để phát huy sự cộng tác của người giáo dân vào đời sống Giáo hội, Giáo hội khích lệ người Giáo dân phát triển tinh thần hiệp thông Giáo hội qua việc hình thành các đoàn thể Tông đồ. “Sự hiệp thông Giáo hội, vốn đã có và hoạt động trong hành động của từng cá nhân, lại được diễn tả một cách đặc biệt qua hành động tập thể của giáo dân, tức là một hành động liên đới được thực hiện trong sự tham gia có trách nhiệm vào đời sống và sứ vụ của Giáo hội”[13], Giáo hội nhìn thấy sự tham gia của người Giáo dân vào các đoàn thể tông đồ thể hiện tinh thần trách nhiệm trong việc làm cho “sứ vụ Tin mừng Đức Kitô như nguồn hy vọng cho mọi người và như nguồn mạch canh tân cho xã hội”[14].

Tuy nhiên, mỗi thành viên trong đoàn thể tông đồ đòi hỏi phải thi hành sứ vụ ngôn sứ của mình qua việc “dấn thân tuyên xưng đức tin công giáo chấp nhận và công bố chân lý về Đức Kitô, về Giáo hội và về con người, theo đúng giáo huấn của Giáo hội, vì Giáo hội giải thích chân lý đó cách chính thức. Mọi hiệp hội giáo dân đều phải là môi trường loan báo và trình bày đức tin, cũng là nơi để giáo dục đức tin đó trong nội dung toàn vẹn của nó”[15]. Có thể nói, chính trong môi trường đoàn hội, mỗi một hội viên đều có điều kiện để thể hiện vai trò ngôn sứ của mình qua việc dấn thân vào công việc tông đồ. Trong đời sống đức tin, mỗi người cần sự giúp đỡ từ các Kitô hữu cùng niềm tin để thực hiện bước tiếp theo trong mối tương quan với Chúa Kitô và Giáo hội, và mỗi người chúng ta đều có thể giúp đỡ người khác. Đức Thánh Cha Phanxicô viết: “Nhờ Bí tích Rửa tội, tất cả các thành viên của Dân Chúa đã trở thành những môn đệ truyền giáo. Tất cả những người đã được rửa tội, bất kể vị trí của họ trong Giáo hội hay trình độ giáo dục đức tin của họ, đều là những tác nhân truyền giáo, và sẽ là không đủ nếu vạch ra một kế hoạch truyền giáo do các chuyên gia thực hiện trong khi những tín hữu còn lại chỉ đơn giản là những người nhận thụ động. Việc tân phúc âm hóa kêu gọi sự tham gia cá nhân của mỗi người đã được rửa tội. Mọi Kitô hữu đều được thách thức, ở đây và bây giờ, tích cực tham gia vào việc truyền giáo; quả thực, bất cứ ai thực sự cảm nghiệm được tình yêu cứu độ của Thiên Chúa đều không cần nhiều thời gian hay đào tạo lâu dài để ra ngoài rao giảng tình yêu đó”.[16]

Qua Phúc âm Matthêu, chúng ta được nghe Chúa nói: “Vậy anh em hãy đi và làm cho muôn dân trở thành môn đệ, làm phép rửa cho họ nhân danh Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần, dạy bảo họ tuân giữ mọi điều Thầy đã truyền cho anh em. Và đây, Thầy ở cùng anh em mọi ngày cho đến tận thế” (Mt 28:19-20). Dự phần vào sứ vụ ngôn sứ của Chúa Kitô qua Bí tích Rửa tội, tất cả mọi người tín hữu đều được sai đi làm ngôn sứ, sai đi để loan báo Tin mừng, để như Công đồng Vatican II đã nói: “Giáo dân trở nên những người kiên cường loan báo niềm tin vào điều mình hy vọng, nếu họ không ngần ngại làm cho cuộc sống phù hợp với chính đức tin mà họ tuyên xưng. Việc loan báo Tin mừng, nghĩa là công bố Đức Kitô bằng chứng từ đời sống và bằng lời rao giảng, mang một sắc thái đặc thù và có hiệu năng đặc biệt vì được thể hiện trong những hoàn cảnh thông thường của thế giới… Tất cả giáo dân đều phải cộng tác vào việc mở mang và phát triển vương quốc Đức Kitô trên trần thế” (Hiến chế Lumen Gentium, số 35)

Giáo hội sẽ không thể nào chu tất sứ vụ của mình nếu không có sự cộng tác tích cực của người Giáo dân, do đó Giáo hội không ngừng nhắc nhở: “giáo dân được kêu gọi tham gia cách tích cực vào toàn bộ đời sống của Giáo hội”, cũng như “làm sinh động thế giới bằng tinh thần Kitô giáo” “Họ phải trở thành nhân chứng cho Đức Kitô trong mọi hoàn cảnh và ngay giữa lòng cộng đoàn nhân loại” (Hiến chế Gaudium et Spes 43). Điều này có nghĩa là người giáo dân thi hành chức vụ ngôn sứ của mình với tư cách là chứng nhân cho Chúa Kitô trong đời sống hôn nhân và gia đình, cũng như trong hoạt động công khai, đặc biệt là tại nơi làm việc của họ. Vào thế kỷ 19, Chân phước Newman đã nói với những người bạn đồng hành Oratorian của mình những lời mà người Công giáo cần ghi nhớ trong lòng ngày nay: “Các bạn không được giấu tài năng của mình trong khăn ăn, hay giấu ánh sáng của mình dưới một cái đấu. Tôi muốn một giáo dân, không kiêu ngạo, không hấp tấp trong lời nói, không hay tranh cãi, nhưng là những người hiểu biết về đức tin của mình, những người bước vào đức tin đó, những người biết chính xác họ đứng ở đâu, những người biết họ giữ gì và những gì họ không giữ, những người hiểu rõ tín điều của mình đến mức họ có thể giải thích về nó, những người biết nhiều về lịch sử đến mức họ có thể bảo vệ nó. Tôi muốn một giáo dân thông minh, được giáo dục tốt”[17].

Hồi tâm

1) Tôi thực thi sứ vụ tiên tri như thế nào trong hoàn cảnh hôm nay?

2) Đâu là môi trường thuận lợi để tôi chu toàn sứ vụ tiên tri của mình?

3) Tôi có sẵn sàng tham gia khi được mời giảng dạy giáo lý?

– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – 

[1] X. Lm. Gerald O’Collins. SJ Giáo Dân Như Là Những Thầy Dạy Của Giáo Hội, Chuyển ngữ: Nt. Anna Ngọc Diệp, OP, nguồn:https://hdgmvietnam.com/chi-tiet/giao-dan-nhu-la-nhung-thay-day-cua-giao-hoi-46136

[2] Đối với giáo huấn này về giáo dân, x. Ormond Rush, The Vision of Vatican II: Its Fundamental Principles, Collegeville, MN, Liturgical Academic, 2019, 269-308.

[3] Đức Phanxicô, bài giảng ngày 12-1-2025, tại Roma, nguồn: https://www.ncregister.com/news/pope-francis-to-families-teach-your-children-well-the-word-of-god

[4] Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II, Tông huấn Người tín Hữu Giáo dân, số 23, https://hdgmvietnam.com/chi-tiet/tong-huan-christifideles-laici-kito-huu-giao-dan-ve-on-goi-va-su-mang-cua-giao-dan-trong-giao-hoi-va-the-gioi-55844

[5] Lm. Gerald O’Collins. SJ, Giáo Dân Như Là Những Thầy Dạy Của Giáo Hội, Chuyển ngữ: Nt. Anna Ngọc Diệp, OP, nguồn: https://hdgmvietnam.com/chi-tiet/giao-dan-nhu-la-nhung-thay-day-cua-giao-hoi-46136

[6] Đức Phanxicô, Tông huấn Evangelii Gaudium, ban hành ngày 24-11-2013, tại Roma, số 102.

[7] Sắc lệnh Về Hoạt Động Tông Đồ Giáo Dân (Apostolicam Actuositatem), số 2.

[8] Thánh bộ Phúc Âm Hoá Các Dân Tộc, “Hướng dẫn Giáo lý viên” (Guide for Catechists) 1993, số 2.

[9] Đức Thánh cha Phanxicô, Tự sắc Antiquum ministerium, ban hành ngày 11/5/2021, số 3, https://hdgmvietnam.com/chi-tiet/tong-thu-thiet-lap-thua-tac-vu-giao-ly-vien-antiquum-ministerium-thua-tac-vu-co-kinh–41938

[10] Nt, số 6.

[11] Thánh bộ Phúc Âm Hoá Các Dân Tộc, “Hướng dẫn Giáo lý viên” (Guide for Catechists) 1993, số 7&18.

[12] Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II, Tông huấn Giáo Hội Tại Châu Á, số 20

[13] Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II, Tông huấn Người tín Hữu Giáo dân, số 29.

[14] Nt.

[15] Nt số 30.

[16] Đức Phanxicô, Tông huấn Niềm vui Tin mừng, số 120, https://hdgmvietnam.com/chi-tiet/tong-huan-niem-vui-cua-tin-mung-evangelii-gaudium-46656

[17]https://www.cardinaljohnhenrynewman.com/the-faithful-laity-are-called-to-exercise-a-prophetic-defense-against-evil-actions-in-the-church/

Lm. Antôn Hà Văn Minh

Nguồn: hdgmvietnam.com